สรุปผลการประชุมสานพลังคณะกรรมการขับเคลื่อนในฐานะผู้พลิกเกม Game changer และสร้างการเปลี่ยนแปลงผู้เรียนในพื้นที่นวัตกรรมการศึกษา

ช่วงที่ 1

ผอ.เปลี่ยนแปลง มุ่งผลลัพธ์ที่นักเรียน

โดย นายทองคำ จิตสุภาพ ผู้อำนวยการโรงเรียนบ้านรุ่ง

• ผู้อำนวยการโรงเรียนเปลี่ยนแปลงจากมุ่งเน้นการส่งประกวดและหารางวัลภายนอกมาสู่การมุ่งผลลัพธ์ที่นักเรียน โดยการสำรวจปัญหาผู้เรียนเพื่อแก้ปัญหา “อ่านไม่ออก เขียนไม่ได้”
• วางแผนการแก้ปัญหาและแสวงหาโอกาสการพัฒนานวัตกรรม “การจัดการเรียนรู้โดยใช้สมองเป็นฐาน” เพื่อตอบโจทย์แก้ปัญหา “อ่านไม่ออก เขียนไม่ได้” ของผู้เรียน
• พัฒนาศักยภาพตนเองเพื่อเป็นผู้นำทางวิชาการและเป็นโค้ชให้กับครู โดยการร่วมคิด ร่วมทำ ร่วมวางแผน และเปิดวงสนทนาแลกเปลี่ยนเรียนรู้
• พัฒนาหลักสูตรสถานศึกษาตอบโจทย์นวัตกรรมการศึกษาเพื่อให้สามารถเลือกซื้อสื่อที่ตรงกับปัญหาและความต้องการของผู้เรียน
• พัฒนาโครงสร้างรายวิชา ออกแบบกระบวนการจัดการเรียนรู้ร่วมกับผู้ปกครองเพื่อพัฒนาผู้เรียนตามที่ชุมชนและสังคมต้องการ

ช่วงที่ 1

การปรับหลักสูตรสถานศึกษา
และการประเมินสมรรถนะ

โดย นางพวงทอง ศรีวิลัย ผู้อำนวยการโรงเรียนศรีสังวาลย์เชียงใหม่

• “ต้องรู้จักผู้เรียนทุกคน” ลงพื้นที่เยี่ยมบ้านของผู้เรียนทุกคนเพื่อเรียนรู้การใช้ชีวิตของผู้เรียนที่บ้าน เพื่อหาสาเหตุและปัญหาที่ปัจจัยสนับสนุนการเรียนรู้
• “ลดความเหลื่อมล้ำ” เปลี่ยนจาก “ภาระ “เป็น “สร้างแรงบันดาลใจ” ผู้เรียนสามารถดูแลตัวเองได้ มีความรับผิดชอบ
• “เปิดโอกาส” พื้นที่นวัตกรรมการศึกษาเปิดโอกาสให้โรงเรียนสามารถออกแบบและจัดการเรียนการสอนให้เหมาะสมกับความต้องการของผู้เรียน เหมาะสมกับความพิการและความต้องการให้ผู้เรียนสามารถพัฒนาตนเองได้เต็มศักยภาพ
• “อยู่ร่วมได้ในสังคม” ค้นหาความถนัดและพัฒนาทักษะอาชีพ และสามารถสร้างรายได้ให้ครอบครัว พัฒนาทักษะการทำงานและการทำงานเป็นทีม ไม่ว่าผู้เรียนจะมีขั้นพัฒนาการอยู่ในระดับใด ถ้าเข้าใจความแตกต่างและถนัดของตนเองก็สามารถทำงานร่วมกันได้จนประสบความสำเร็จและมีประสิทธิภาพ

ช่วงที่ 1

การสร้างสมรรถนะด้านอาชีพ

• ปรับเปลี่ยนการเรียนการสอนจากห้องเรียนสู่การเรียนรู้โดยใช้ชุมชนเป็นฐาน “ทุนทางสังคมหรือทางวัฒนธรรม” ใช้ภูมิปัญญาในการจัดการเรียนรู้ เปิดโอกาสให้ผู้เรียนลงพื้นที่ชุมชน ค้นคว้า และสร้างองค์ความรู้ด้วยตนเองเชื่อมโยงกับความรู้ใหม่เกิดการพัฒนาสมรรถนะสำคัญ
• หาต้นทุนทางชุมชน หาจุดเด่น วิเคราะห์ และแสวงหาแนวทางร่วมกับเพื่อนำความรู้จากชุมชนสู่ห้องเรียนเชื่อมโยงบูรณาการกลุ่มสาระการเรียนรู้เพื่อพัฒนาคุณลักษณะพื้นฐานการคิด วิเคราะห์ การอ่าน การเขียน ผู้เรียนก็สามารถพัฒนาได้เต็มศักยภาพ
• พัฒนาทักษะอาชีพจากการเรียนรู้ภูมิปัญญา ปราชญ์ และชุมชน ซึ่งมีจุดเด่น คือ “ปลากุเลาตากแห้ง” เรียนรู้ทักษะอาชีพการค้าและการค้าแบบออนไลน์ และการพัฒนาสิ่งประดิษฐ์เครื่องปลากุเลาตากแห้งจนเป็นที่ยอมรับ และส่งต่อความรู้เปิดเวทีแลกเปลี่ยนเรียนรู้กับทุกภาคส่วน

ช่วงที่ 2

กระบวนการสร้างการมีส่วนร่วมกลไกทางวิชาการและการพัฒนากรอบหลักสูตรจังหวัดระยองและนราธิวาส เรียงซ้ายไปขวา

1. นายชาร์รีฟ สือนิ ศึกษาธิการจังหวัดนราธิวาส กรรมการและเลขานุการคณะกรรมการขับเคลื่อนพื้นที่นวัตกรรมการศึกษาจังหวัดนราธิวาส
2. นายธงชัย มั่นคง กรรมการผู้รงคุณวุฒิ ในคณะกรรมการขับเคลื่อนพื้นที่นวัตกรรมการศึกษาจังหวัดระยอง
3. นายมนตรี ชัยชนะวิบูลย์วัฒน์ ประธานอนุกรรมการด้านการสร้างการมีส่วนร่วม ในคณะกรรมการขับเคลื่อนพื้นที่นวัตกรรมการศึกษาจังหวัดระยอง
4. นายปรัชญา สมะลาภา ประธานอนุกรรมการด้านบริหารบุคคล ในคณะกรรมการขับเคลื่อนพื้นที่นวัตกรรมการศึกษาจังหวัดระยอง

• การพัฒนาคนในจังหวัดให้สามารถอยู่และมีงานทำในจังหวัด สามารถลดความสูญเสียทางเศรษฐกิจได้มากกว่า
• พื้นที่ต้องมียุทธศาสตร์จังหวัด เป้าหมาย และกลไกการทำงานร่วมกัน
• จังหวัดจะสามารถขับเคลื่อนได้ ผู้บัญชาการสูงสุดในจังหวัดต้องเข้ามามีบทบาทสำคัญเพื่อขยายผลจากจุดเล็กไปสู่ภาพใหญ่ โดยมีผู้สนับสนุนมาร่วมขับเคลื่อนยุทธศาสตร์และขับเคลื่อนกลไกการทำงานสู่ความสำเร็จร่วมกัน
• วิเคราะห์ต้นทุนจังหวัดและหาตัวช่วยสนับสนุน สร้างการมีส่วนร่วมในการจัดการศึกษาที่เห็นประโยชน์ในการพัฒนาร่วมกัน อาทิ การทำข้อตกลงกับหน่วยงานต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้อง เช่น มหาวิทยาลัย หน่วยงานการศึกษา ฯลฯ

ช่วงที่ 3

การขับเคลื่อนงานของคณะกรรมการขับเคลื่อนพื้นที่นวัตกรรมการศึกษาในฐานะผู้พลิกเกม (Game Changer) ของพื้นที่นำร่องใหม่ทั้ง 11 พื้นที่

• มีความพร้อมในการสร้างความตระหนัก สร้างการรับรู้ และสร้างความร่วมมือกับทุกภาคส่วน
• ศึกษาสภาพเริ่มต้นของโรงเรียน และกำหนดเป้าหมาย กำหนดกรอบเวลา กำหนดแผนงานอย่างชัดเจนก่อนดำเนินการ
• จะเลือกโรงเรียนที่มีความพร้อมและมีใจ และจะหนุนเสริมให้โรงเรียนเข้าสู่การเป็นโรงเรียนจัดการตนเอง
• เน้นที่ทักษะพื้นฐาน ทักษะที่สำคัญ ทักษะอาชีพ ที่สอดคล้องกับบริบทพื้นที่ เป็นการสร้างพื้นฐานที่มั่นคงก่อน
• ให้ความสำคัญกับการศึกษาเรียนรู้บริบทพื้นที่ของตนเอง จุดเด่นประจำจังหวัดตนเอง
• หลายจังหวัดสามารถดำเนินการได้โดยไม่นำเรื่องงบประมาณเป็นตัวตั้ง และมีแนวทางการแสวงหางบประมาณ โดยไม่ต้องรองบประมาณของส่วนกลาง
• การขับเคลื่อนจากพื้นที่ จะเน้นจากล่างขึ้นบน ผสานพลังการทำงานร่วมกัน ทำให้เห็นความมั่นคงและเข้มแข็งในการดำเนินงาน
• รับฟังข้อมูลจากโรงเรียน เริ่มต้นจากสถานศึกษา และออกแบบ สร้างนวัตกรรมการบริหารจัดการ
• ผนึกกำลังร่วมกันกับต้นสังกัด จังหวัด สมัชชาการศึกษาของจังหวัด ในการขับเคลื่อนการดำเนินงาน
• มุ่งเน้นให้ความสำคัญต่อบทบาทหน้าที่ในการขับเคลื่อนงานตามพระราชบัญญัติพื้นที่นวัตกรรมการศึกษา พ.ศ. 2562 อย่างจริงจัง เพื่อสร้างการเปลี่ยนแปลงให้จงได้

ช่วงที่ 4

นายอัมพร พินะสา

เลขาธิการคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และกรรมการและเลขานุการคณะกรรมการนโยบายพื้นที่นวัตกรรมการศึกษา

• ต้นทุนด้านตัวผู้เรียน ร่างกาย อารมณ์ สังคม และสติปัญญา ตลอดจนสภาพครอบครัว
• ต้นทุนด้านบุคลากร คุณภาพของผู้อำนวยการโรงเรียน ครู บุคลากรทางการศึกษา และที่เกี่ยวข้อง
• ต้นทุนด้านหลักสูตร การจัดการเรียนการสอน การวัดและประเมินผล รวมถึงผลผลิตที่ได้จากหลักสูตร
• ต้นทุนด้านความร่วมมือหรือภาคีเครือข่าย ประสานหรือดึงการมีส่วนร่วมจากภาคีเครือข่าย

• ขับเคลื่อนบูรณาการการทำงาน ทั้งศึกษานิเทศก์ ผู้อำนวยการโรงเรียน ครูและบุคลากรทางการศึกษา และผู้อำนวยการเขตพื้นการศึกษา ซึ่งเป็นหัวใจสำคัญของเขตพื้นที่การศึกษาที่ต้องรับผิดชอบเพื่อร่วมขับเคลื่อนการให้บรรลุวัตถุประสงค์

ช่วงที่ 4

นายสุทิน แก้วพนา

รองปลัดกระทรวงศึกษาธิการ

• “การบริหารจัดการข้อมูล” ต้องมีข้อมูลที่ครบถ้วนทั้งภายในภายนอกองค์กร เพื่อใช้ในการกำหนดทิศทางการพัฒนา
• “วิเคราะห์ต้นทุน” วิเคราะห์จุดแข็ง จุดอ่อน โอกาส และอุปสรรคของพื้นที่นวัตกรรมการศึกษา ใช้จุดแข็งและโอกาส กำหนดกลยุทธ์เชิงรุกในการพัฒนาเชิงพื้นที่อย่างยั่งยืน ใช้จุดอ่อนและอุปสรรคกำหนดกลยุทธ์เชิงรับเพื่อใช้ในการแก้ปัญหาและแก้ไขจุดอ่อน และหาวิธีป้องกัน
• “ยุทธศาสตร์การศึกษา” เชื่อมโยงยุทธศาสตร์ดึงศักยภาพนำมาจัดทำหลักสูตรจังหวัดที่สอดคล้องกับพื้นที่ และพัฒนาคนให้เป็นตามต้องการ กำหนดทิศทางเชื่อมโยงผลสัมฤทธิ์ทางการศึกษาของผู้เรียน
• “การสร้างการมีส่วนร่วม” การบูรณาการความร่วมในจังหวัดและการสนับสนุนของจังหวัดจะนำไปสู่การพัฒนาพื้นที่อย่างเข็มแข็ง และจะช่วยให้พื้นที่จัดการศึกษาสอดคล้องกับความต้องการ ใช้จังหวัดเป็นฐานมองศักยภาพผู้เรียนเป็นหลัก
• “การพัฒนาพื้นที่” การพัฒนาพื้นที่ต้องไปพร้อมกับการวิจัย การบริหาร วิชาการ เพื่อสร้างความยั่งยืน และเกิดกลไก ความร่วมมือที่เหมาะสมนำไปสู่การพัฒนาศักยภาพอย่างต่อเนื่องและยั่งยืน

ในการประชุมครั้งนี้ได้รับการประเมินความพึงพอใจในภาพรวมอยู่ในระดับมากที่สุด โดยผู้เข้าร่วมกิจกรรมมากที่สุด คือ ครูและบุคลากรทางการศึกษา คิดเป็นร้อยละ 45 รองลงมา คือ คณะกรรมการขับเคลื่อนพื้นที่นวัตกรรมการศึกษา คิดเป็นร้อยละ 25 และมีประเด็นที่ต้องการให้มีการจัดกิจกรรมอีกครั้งถัดไป ได้แก่ (1) การจัดทำหลักสูตรสถานศึกษาของสถานศึกษานำร่อง (2) การประเมินผลสัมฤทธิ์ทางการศึกษา และ (3) ความสำเร็จ ความล้มเหลว ปัญหา และอุปสรรคในการขับเคลื่อนพื้นที่นวัตกรรมการศึกษา